Keramiek augustus 1994
Auteur: Maria van Esch-Joannes

Titaantjes - Het vervolg?

Opvallend mag de combinatie zeker genoemd worden: keramiek en literatuur. Deze zomermaanden vindt er in Kunst Kijkhuis Koestraat in Oirschot een bijzondere expositie plaats. Deze expositie is een symbiose tussen de literator Nescio en de keramist Toon Thijs over hemelbestormers, die de wereld naar eigen inzicht willen inrichten maar tot de ontdekking komen dat dit niet lukt.

Toon Thijs leidt - analoog aan dat van Nescio - geen spectaculair leven. Begonnen als docent in het onderwijs klom hij later op tot directeur en werknemer van keramisch atelier Toon Thijs in Nijmegen, " want daarmee wordt tegenwoordig de kost verdiend". In de vrije tijd die het directeurschap hem toelaat maakt hij graag beeldend keramisch werk, waarbij vooral de inhoud voor hem belangrijk is. Zijn werk valt te karakteriseren met dezelfde woorden, die hij gebruikt om het werk van de schrijver Nescio te kenschetsen: " Zijn werk is als een stille vijver, niet groot, maar diep".

Men moet van zijn eigen tijd zijn
Toon Thijs mag graag de franse kunstenaar Honor'e Daumier aanhalen met diens gevleugelde woorden "Men moet van zijn eigen tijd zijn": dit verklaart hoe Thijs met zijn beroep omgaat. Want, zo stelt Thijs, kunstenaars moeten zich bezighouden met eigentijdse maatschappelijke verschijnselen: deze fel aanklagend, ironisch, mild of humoristisch becommentariëren. Thijs meent dat zijn persoonlijke positie daarbij voortdurend in het geding is. Maar wat graag zou hij, zoals ieder van ons, de wereld eens naar eigen inzichten willen inrichten.

De val van de hemelbestormers
Daar ligt ook de link met schrijver Nescio, een pseudoniem voor J.H.F. Grönloh (1822-1961). Zijn bekendste boek "Dichtertje, De uitvreter, Titaantjes"(1918) verhaalt over hemelbestormers, Titaantjes, voor wie de werkelijkheid na hun val is veranderd in het dorre leven van alledag dat versloten wordt op kantoor of in huiselijke kring. De grootste stakkers zij die zichzelf als verheven en bovenop de berg zagen zitten, en die niet meer kunnen bereiken, noch vergeten. De Titaantjes, in opstand gekomen tegen het alledaagse burgermanspatroon, moeten uiteindelijk erkennen dat de onverbiddelijke maatschappelijke eisen sterker zijn dan hun eigen artistieke idealen.

Titaantjes - Het vervolg?
In Kunst Kijkhuis Koestraat in Oirschot worden objecten van Toon Thijs geëxposeerd, die voortkomen uit zijn psychologische verwantschap met Nescio. Het meest in het oog springend is daarbij een object dat een complete ruimte van ±3 x 12,5 meter in beslag neemt met als titel "Titaantjes - Het vervolg?". De toeschouwer moet zich daarbij in het werk begeven om lijfelijk het wankele evenwicht te ervaren tussen realiteit en ideaal om aan het einde even stil te staan. Het gevoel van berusting "dat alles zijn gangetje maar gaat", dat zich dan in de bezoeker voltrekt, is bedreigend geworden.

Kunst Kijkhuis Koestraat
Kunst Kijkhuis Koestraat in Oirschot is een nog jonge galerie. In haar korte bestaan heeft ze al een aantal verrassende exposities in huis weten te halen met internationaal erkende kunstenaars als Horst Göbbels en Sárka Rádova. Hun komst was wellicht voor een deel ook te danken aan de unieke expositieruimte in het monumentale Brabantse plaatsje Oirschot. Kunst Kijkhuis Koestraat in Oirschot wil een traditie opbouwen, waarin het werk van keramisten een toonaangevende plaats zal krijgen. Kwaliteit is daarbij voor de ‘uitbaters’ Rinus en Aniet van de Sande de enige gehanteerde maatstaf.